Zestien Vlaamse gemeenten laten samen 55 hectare aan gazon verwileren

Verschenen in HLN op 30/08/2023

De derde editie van #ByeByeGazon was een schot in de roos. Inwoners, verenigingen, scholen en lokale besturen van zestien Vlaamse gemeenten hebben in totaal 55 hectare aan gazon - goed voor 110 voetbalvelden - laten verwilderen. “Ongelofelijk!”, aldus bekend televisiemaker Dieter Coppens uit Zoersel, ambassadeur van de campagne.

Onder impuls van #ByeByeGrass engageerden de inwoners van Zoersel en de gemeente zich drie jaar geleden om het gras meer te laten groeien. Met twee of drie maaibeurten per jaar nemen bloemrijke grasvelden het over van strakke gazon. Meer bloemen komen de bijen ten goede. Die zorgen voor de bestuiving van fruitbloesems en groentegewassen. Dat bevordert bijvoorbeeld de landbouw.

Bye Bye Gazon levert derdeklassers ‘De Grasspriet’ ijsjes en babbel met Dieter Coppens op

Verschenen in HLN op 26 juni 2023

Basisschool ‘De Grasspriet’ in Mere heeft zijn naam niet gestolen. Met heel wat groen en een prachtige speelweide is gras een vast gegeven op de school. De actie ‘Bye Bye Gazon’ was de school dan ook op het lijf geschreven.

Geïnspireerd of in de voetsporen van ‘Maai Mei Niet’ gaat ‘Bye Bye Gazon’ nog veel verder. Bedoeling is dat zoveel mogelijk mensen in hun tuin één vierkante meter gras ongemoeid laten. “Dat helpt om de tuinen natuurlijker te houden, want langer gras en wildere tuinen lokken veel meer soortgen en planten naar je tuin. Tegelijk wordt je tuin er ook veel hittebestendiger door”, vertelt peter van de actie Dieter Coppens, presentator van onder meer ‘Down the Road’.

Een eer die de leerlingen van de leerlingen van het derde leerjaar van De Grasspriet bij meester Joris te beurt viel. Gedurende tien minuutjes vertelden de leerlingen over de aanpak van hun school en konden ze ook vragen stellen aan Dieter. Daardoor weten de kinderen nu dat Dieter niet de broer is van Staf Coppens en dat hij dichtbij Westmalle woont.

Dieter werd op zijn beurt geïnformeerd over de plannen van de school, want naast de niet gemaaide weide achteraan de school staat daar nog meer te gebeuren. Zo worden er binnenkort heel wat bomen aangeplant achter het gebouw van Kladder en speelplein Tweeper. Verder zal er dankzij de gemeente Erpe-Mere en Colruyt ook nog een bloemenweide ingezaaid worden. “Want op De Grasspriet doen we alles om onze kinderen een natuurlijke speelomgeving te geven terwijl we wat graag de toekomst van de natuur veiligstellen”, vertelt directeur Griet De Smet.

De inspanningen van de school en de leerlingen leverde naast de gezellige babbel met Dieter Coppens de derdeklassers nog een smakelijk ijsje op. Daarvoor wandelden ze ’s middags nog tot aan Hoeve Van Den Bossche in Aaigem.

Klas 5 B van Antoniusschool wint videocall met Dieter Coppens omdat ze gras laat groeien

Verschenen in het Nieuwsblad op 26 juni 2023

De leerlingen van 5B van de Antoniusschool in Sint-Antonius (Zoersel) wonnen net als vier andere klassen een videocall met Dieter Coppens in het kader van de actie Bye Bye Gazon. Omdat er op de speelplaats weinig vrije ruimte is, lieten ze een stuk gras groeien in de tuin van de pastorij, vlakbij het Teunisplein. Het werd een gezellige babbel waarbij Dieter ook zijn vakantieplannen onthulde.

Bye Bye Gazon ontkiemde drie jaar geleden in Dieter Coppens’ thuisbasis Zoersel. In 2022 sloten zich nog vijf extra gemeenten uit de Voorkempen aan. Dit jaar doen er zelfs al vijftien gemeenten uit heel Vlaanderen mee. Ook de scholen uit die gemeenten worden aangemoedigd om een stukje speelplaats of een grasperk in de buurt minder te maaien om bloemen meer kansen te geven, wat de insecten en bestuiving ten goede komt. Uit de deelnemende klassen werden vijf winnaars gekozen, die een lekker ijsje en een gesprek met Bye Bye Gazon-ambassadeur Dieter Coppens wonnen. Het ging om scholen uit Erpe-Mere, Zwevegem, Boechout, Ranst en Sint-Antonius (Zoersel). Omdat het voor Dieter Coppens al een hele afstand zou zijn om overal persoonlijk langs te gaan, verliep de meet&greet via videocall.

Het vijfde leerjaar B van juf Annelies Tax van de Antoniusschool in Sint-Antonius mocht maandagmorgend Dieter Coppens een kwartier lang de kleren van het lijf vragen. Hun eerste vraag: Waarom kom je niet langs, want je woont zo dichtbij? Dieter Coppens beloofde volgende keer op de fiets te springen, want Sint-Antonius is inderdaad wel vlakbij.
De ambassadeur wou weten wat er in hun ongemaaid grasperk groeide. Bleek dat de bloemen nog wat tijd moeten krijgen, maar dat er toch al heel wat bijen en vlinders rondzoemen en fladderen. De leerlingen waren goed op de hoogte dat bijen nodig zijn voor de bestuiving. Ze vertelden ook dat ze als klasuitstap het windmolenpark van Zoersel hadden bezocht, wat Dieter Coppens erg interesseerde. Hij wou weten hoe zo’n windturbine er vanbinnen uitziet. “Er staat een lift in en er hangen veel draden. En er is ook een trap voor als de lift niet werkt”, wist een jongetje. Als ze volgende keer met de school nog eens de twee windturbines van Zoersel bezoeken wil Coppens graag mee.

Na de klimaatvragen mochten ze nog naar de vakantieplannen van Dieter Coppens polsen. Blijkt dat de presentator een week met zijn zoon naar de Ardennen gaat, een week met het gezin gaat golfsurfen en van plan is om veel in het Zoerselbos te wandelen. Hij bereidt een boek voor over het Zoerselbos doorheen alle seizoenen waarin ook natuurgids Linda opduikt. “Ik neem zelf de foto’s, en heb al een havik, reeën en zondag nog een mooie libelle kunnen fotograferen”, vertelde Coppens. “Hoog op mijn wishlist staat nu nog de vos. Die heeft mij al gevonden, want hij eet al mijn kippen op, maar ik heb de vos nog niet kunnen fotograferen.”

Een bemoedigende vaststelling: op de vraag welke ouders minder hun gazon hebben gemaaid om meer biotoopjes voor gevleugelde vrienden en kriebelbeestjes te creëren, gingen bijna alle handen in de lucht. “Allemaal stapstenen om gazons terug te geven aan de natuur”, zei een contente Coppens.

Dieter Coppens trapt derde campagne Bye Bye Gazon af onder luid gejuich van ruim tweehonderd leerlingen van GBS De Sleutelbloem

Verschenen in het Nieuwsblad op 21 april 2023

‘Tuinier lui, zo help je de natuur een handje’, luidt het devies van Dieter Coppens. Deze ambassadeur van de campagne ‘Bye Bye Gazon’ trapte samen met de leerlingen van de gemeentelijke basisschool De Sleutelbloem de derde editie op gang.

Twee jaar geleden lanceerde Zoersel als eerste gemeente officieel de campagne ‘Bye Bye Gras’. Vorig jaar pikten ook Brecht, Malle, Ranst, Schilde en Zandhoven de campagne op, die van naam veranderde in ‘Bye Bye Gazon’. “Samen slaagden ze er in om bijna 100.000 vierkante meter gazon te laten verwilderen ten voordele van de vlinders en bijtjes”, weet Els Beeckx, campagnecoördinator van #ByeByeGazon.

“Intussen groeide de campagne uit tot een beweging waaraan zestien Vlaamse gemeenten, verspreid over elke Vlaamse provincie, deelnemen.” Nieuwelingen zijn onder meer Wijnegem en Boechout. “Dit is een heel positieve en toegankelijke manier om aan het klimaat te werken. Je kan mensen hier ook heel makkelijke bij betrekken”, stelt schepen van Duurzaamheid en Klimaat, Kris Swaegers (Groen-Gangmaker) van Boechout.

“Je kan heel eenvoudig meewerken aan het klimaat, gewoon door minder te doen, minder te maaien en alles te laten groeien. In hoe meer tuinen dit kan, hoe makkelijker het is voor de vlinders en bijtjes om van de ene naar de andere tuin te vliegen voor nectar en bestuiving van de natuur. Het komt de biodiversiteit alleen maar ten goede.”

Schepen van Leefbaarheid Tom Tachelet (Durf!) van Wijnegem, treedt dit volledig bij. “Wijnegem is een van de meest verdichte en verharde gemeente in Vlaanderen. Elke vierkante meter ontharding telt en moeten we optimaal benutten. De privétuinen spelen hierin een belangrijke rol”, meent hij. “De campagne Bye Bye Gazon is erg laagdrempelig en voor een kleine gemeente budgetvriendelijk. Het is niet evident om mensen in beweging te krijgen, maar herhaling helpt.”

Zeventien scholen

Dat meent ook schepen van Milieu en Klimaat Wouter Patho (N-VA) van Malle: “Wij zetten het werk van vorig jaar verder omdat we geloven dat gewoonten pas na langere tijd kunnen veranderen. We moeten af van het idee dat een kort gemaaide gazon synoniem is van mooi en goed. We blijven daarom mensen stimuleren om de natuur wat meer met rust te laten. Ook in onze tuin.”

“In het bijzonder roep ik onze lagere en secundaire scholen op om dit jaar deel te nemen aan Bye Bye Gazon. Vorig jaar waren enkele leerlingen van Maris Stella enthousiast over hun deelname, het resultaat en het bezoek van Dieter Coppens. Hopelijk maken ook andere scholen werk van de verruiging van hun speelplaats, park of tuin”, stelt Patho.

Dit jaar nemen al zeventien scholen deel. Tien ervan engageren zich meteen voor twee jaar. “In Brecht zetten 27 klassen zich in om een stukje natuur op school te verruigen”, weet Dees Kapetijn van de dienst Duurzaamheid in Brecht.

Bye Bye speelplaats

GBS De Sleutelbloem greep de aftrap van de nieuwe campagne aan om de vergroening van de school te lanceren. “We zetten hier graag onze schouders onder. Het leeft hier ook op school”, meent directrice Ann Van der Borght.

Alle 235 kleuters en leerlingen wachtten Dieter Coppens op. Onder luid gejuich wipte hij de eerste tegels van de speelplaats van de lagere school. “Voor wie doen we dat? Voor de bloemetjes en de bijtjes!”, maakt hij duidelijk. Samen met de leerlingen maakte hij zaadbommetjes. Deze katapulteerden ze in het nieuwe plantvak, dat de eerste stap naar ontharding symboliseert.

“Dit is een primeur”, bekent Coppens. Nu ben ik het wel gewend om te verbouwen, maar het is de eerste keer dat ik daarvoor zo enthousiast wordt aangemoedigd.” Zelf juicht hij het project ook toe: “De jeugd moet er zich van bewust zijn dat de natuur zo belangrijk is. Wetenschappers trekken aan de alarmbel: de natuur gaat in snel tempo achteruit. Stop met het wekelijks maaien van uw tuin en berm. Als elke Vlaming met een tuin één vierkante meter gras laat groeien en de gazon laat ‘leven’, verdubbelen we het natuurgebied in Vlaanderen”, benadrukt de ambassadeur.

Met die wijze woorden indachtig ondertekenden de schepenen van Brecht, Zoersel, Malle, Ranst, Schilde, Wijnegem en Zandhoven het #ByeByeGazon-charter.

Bermbordjes en prijzen

Inwoners die niet alleen hun tuin, maar ook hun berm laten verruigen voor een fleurige natuurboost, kunnen dat aangeven met bermbordjes. Bestel ze gratis online op de website van Bye Bye Gazon en haal ze op het gemeentehuis en bij bibliotheken. Wie deelneemt, maakt ook kans op een leuke prijs. Vul dan het aantal vierkante meters verruigde tuin in op de website van Bye Bye Gazon.

Blaadjes laten liggen in tuin verdient hark uit handen van Dieter Coppens : "Paden ermee vrij houden"

Verschenen in HLN op 26 januari 2023

Samen met ambassadeur Dieter Coppens heeft de gemeente Zoersel haar inwoners afgelopen herfst aangemoedigd neergevallen blaadjes in de tuin te laten liggen. Dat komt de bodem en biodiversiteit immers ten goede. Tien uitgelote deelnemers van die actie #laatzeliggen kregen donderdagavond uit handen van Dieter Coppens een hark als beloning, waaronder ook bekend gezicht Karel Deruwe.

Nadat Zoersel deelnam aan Bye Bye Gazon en opvolger Bye Bye Grass, was ze ook een belangrijke voortrekker van #laatzeliggen. In plaats van de herfstblaadjes bijeen te harken en uit de tuin te verwijderen riep de gemeente net op ze niet op te ruimen. “De bladeren zorgen voor een lakentje op wat groeit. Het beschermt tegen de vrieskou, biedt een verrijking van de bodem en is goed voor de beestjes. Hopelijk kan onze actie een einde maken aan het kuddegedrag om de bladeren weg te rijven. En al zeker aan het bladblazerterrorisme”, aldus burgemeester Liesbeth Verstreken (N-VA). “Met een simpele ingreep maken we een wereld van verschil”, voegt Dieter Coppens nog toe.

“Gazon is geen tapijt”

Een opvallende winnaar was Karel Deruwe. De acteur vooral bekend door zijn rollen in tv-soaps Thuis (Walter Frans) en Familie (Guido Van den Bossche) woont al bijna 25 jaar vlak bij het Zoerselbos. In zijn grote tuin leven een hoop salamanders in een oud zwembad dat hij heeft laten verwilderen tot vijver vol riet. “Er staan ook heel wat oude eiken. Die blaadjes laten we sowieso liggen in de tuin. Enkel de oprit en paden maken we vrij. Een gazon is geen tapijt. Het gras? Dat maaien we in lagen. Aan de zijkanten staat het hoger”, vertelt hij. “Toen ik via Dieter op de hoogte kwam van de actie, hebben we meteen deelgenomen aan de actie, waar we voorstander van zijn. Dankzij de blaadjes groeit alles beter.”